Τετάρτη 13 Αυγούστου 2014

Νεραϊδες στις Κολλίνες και UFO στο Σκορτσινό (Ένα διαφορετικό οδοιπορικό)

Κολλίνες
Αφήνοντας τη Βλαχοκερασιά και ακολουθώντας το δρόμο που πηγαίνει προς τις Κολλίνες, δε φαντάζεσαι στην αρχή το θέαμα που θα ακολου­θήσει: αξίζουν ειλικρινά συγχαρητή­ρια στο δασαρχείο Τρίπολης, για την περίφημη και τεράστια σε έκταση αναδάσωση που έχει κάνει σ' ολό­κληρη την περιοχή γύρω από το χω­ριό, η οποία γενικά ονομάζεται Αρκα­δικός Δρυμός Σκιρίτιδας.

Ένα πυκνό, υγρό και υγιέστατο δά­σος από μαυρόπευκα, έλατα, καστα­νιές, αλλά και διάφορες «πειραματι­κές» δασικές εκτάσεις, με είδη που δεν ανήκουν στην τοπική χλωρίδα, όπως με πληροφόρησαν οι ντόπιοι, σε συντροφεύουν στη διαδρομή προς τις Κολλίνες και συναγωνίζονται σε ομορ­φιά τα αμιγώς φυσικά δάση που υπάρ­χουν αλλού.
Όμως, οι εκπλήξεις για τον ταξι­διώτη δεν τελειώνουν εδώ φτάνοντας πολύ κοντά στο χωριό, μια εκπληκτική θέα περιμένει ξαφνικά να ξεδιπλωθεί στα ανύποπτα και χορτασμένα από το δάσος μάτια του: ολόκληρος ο όγκος του Ταύγετου στο δεξί χέρι και ολό­κληρος ο όγκος του Πάρνωνα στο αρι­στερό προσφέρουν άμεσα την αίσθη­ση του απείρου, έτσι όπως οι κορυ­φογραμμές τους εκτείνονται - ειδικά του Ταΰγετου - στα πέρατα του ορί­ζοντα.
Συνειδητοποιείς τότε ότι μπορείς ελεύθερα και απρόσκοπτα να περι­πλανηθείς μέσω του οπτικού σου πε­δίου στα δύο από τα τρία «πόδια» της Πελοποννήσου και να αντιληφθείς όσο ελάχιστες ακόμα φορές την ομορφιά και την αξία του παράδεισου που ζούμε, της Ελλάδας.
Όμως, οι Κολλίνες έχουν κι άλλες συγκινήσεις να δώσουν. Έτσι, αφού ξεπεράσαμε το «σοκ» της θέας και φτάσαμε στο χωριό, γρήγορα κατα­λάβαμε ότι πρόκειται για «πραγματι­κό» χωριό. Πολλοί άνθρωποι εκεί, οι περισσότεροι μάλλον, χρησιμοποιούν μόνο τα γαϊδουράκια για τη μετακίνη­ση τους, ενώ τα αυτοκίνητα είναι κά­τι που δεν βλέπεις εύκολα.
Αλλά και η ίδια τους η ζωή μαρτυ­ράει ότι δεν έχουν ακόμα επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τον πολιτισμό - αλλά αυτά είναι θέματα που δε θα μας απασχολήσουν άλλο εδώ.
Απλά τα αναφέρω, ώστε να είστε κι εσείς «στο κλίμα» και στο χρόνο του χωριού, που σίγουρα ανήκει στο πα­ρελθόν.
Φτάνοντας, λοιπόν, στην κεντρική πλατεία του χωριού, ακόμα ένα αξέ­χαστο και όχι τόσο συχνό θέαμα μας περίμενε. Στο καφενείο του χωριού, μια «στρατιά» από γέροντες βρίσκο­νταν παραταγμένοι στα τραπεζάκια του, λες και μας περίμενε για να μας δώσει πληροφορίες.
Όλα λοιπόν καλά. Έτσι δε γινόταν παρά να βρούμε ένα σωρό στοιχεία για τις παραδόσεις του χωριού. Λε­πτομέρειες νια τα ονόματα των μαρ­τύρων που μου περιέγραψαν τα πα­ρακάτω, καθώς και προσωπικά τους περιστατικά, θα μπορέσει ο αναγνώ­στης να βρει στο κεφάλαιο «Κολλίνες» του Β' τόμου του βιβλίου μου «Η Άγνωστη Πελοπόννησος»: «Αρκαδία». Εκεί, ακόμα, θα διαβάσει και κάποιες άλλες - δημοσιευμένες από άλλους συγγραφείς - πολύ σημαντικές παρα­δόσεις που αφορούν στο χωριό.
Ο πρώτος θρύλος που έμαθα αφο­ρά στο «Κουφό Βουνί», ή αλλιώς «Πλατυόρος», ένα λοφίσκο που πάνω του βρίσκεται η εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων. Για το «Κουφό Βουνί» λέ­νε ότι είναι κούφιο από τις πολλές τρύ­πες και άπατο, ενώ έχουν βρει μέσα και λίμνη. Για τις τρύπες εικάζουν οι ντόπιοι ότι οφείλονται στα αρχαία με­ταλλεία των Σπαρτιατών, απ' όπου έβγαζαν τον λεγόμενο «ολίγιστο» ή «λαμπινόχωμα», όπως λέγεται σήμε­ρα. Ο ολίγιστος χρησιμοποιόταν στην παραγωγή σιδήρου.
Πρέπει, όμως, να παρατηρήσω ότι τις πληροφορίες σχετικά με τον «ολί­γιστο» ή «λαμπινόχωμα» δεν κατόρ­θωσα να τις διασταυρώσω με κάποια άλλη πηγή. Έτσι τις δημοσιεύω με επι­φύλαξη για το κατά πόσο είναι ορθές. Αυτό, όμως, δεν έχει και τόση σημα­σία, μια και η παράδοση είναι αυτό που μας ενδιαφέρει.
Ακόμα για το «Κουφό Βουνί» οι κά­τοικοι έχουν να λένε ότι βγάζει στο χω­ριό Παρδάλι της Λακωνίας.
Νεράιδες έβγαιναν φυσικά σε όλα τα ρέματα γύρω από τις Κολλίνες, όμως η... αδυναμία τους ήταν η θέση «Νεραϊδόβρυση», που βρίσκεται έξω από το χωριό και πριν τα σύνορα με τη Λακωνία, όπου και γινόταν συνωστι­σμός από δαύτες!
Οι παλαιότεροι φοβούνταν να πε­ράσουν νύχτα από τη μικρή εκκλησία «Παναγίτσα», που κάποτε υπήρχε μέ­σα στο χωριό, διότι εκεί εμφανιζόταν στοιχειό με τη μορφή μοσχαριού.
Ο «Γιότσαλης» είναι ένα περίεργο στοιχειό, την ύπαρξη του οποίου πι­στεύουν όλοι στο χωριό. Το περιγρά­φουν σα σατανικό αόρατο πουλί ή σαν αερικό, το οποίο μιμείται διάφορες κραυγές και φωνές τη νύχτα με σκοπό να παρασύρει τους ανθρώπους στο γκρεμό.
Στις Κολλίνες εμφανίζεται και πλα­νητικό φως, το οποίο, όμως, περιέρ­γως οι κάτοικοι το ονομάζουν σμερδάκι. Πρόκειται για ένα φως που βγαί­νει από τον Άγιο Δημήτρη, στο νε­κροταφείο του πέρα χωριού, κατε­βαίνει στη ρεματιά και φτάνει στο προ-σκυνητάρι «Σταυρός», μια διαδρομή που θα καταλάβετε καλύτερα εξετά­ζοντας τη σχετική φωτογραφία.
Σε όλη του την πορεία, μέχρι που φτάνει στο σταυροδρόμι των Κάτω Κολλινών, το φως, που μοιάζει με φα­ναράκι, αναβοσβήνει.
Φυσικά υπήρχαν και τα «κλασικά» σμερδάκια στο χωριό, όπως αυτό που βάτευε τα βόδια και τα πρόβατα του συχωρεμένου Μ.Σ.. Τα ζώα του φυσι­κά έπειτα ψόφαγαν.
Ένας «Παράξενος Τόπος» φαίνε­ται να υπάρχει στις Κολλίνες. Η το­ποθεσία ονομάζεται «Γαύρος» και βρί­σκεται ανατολικά του χωριού.
Ο «Γαύρος» είναι μία δασωμένη κοιλάδα λίγων στρεμάτων με ρυάκια, όμως... έχει κακή φήμη. Η περιοχή έχει περίεργη ατμόσφαιρα και οι γο­νείς φοβούνταν και δεν άφηναν τα παι­διά τους να πηγαίνουν μόνα εκεί.
Λέγεται μάλιστα πως πολύ παλιά, είχαν πάει στον Γαύρο κάποιοι ελληνοαυστραλοί Κολλινιάτες για εκδρο­μή. Όμως, κάποια στιγμή ενώ ήταν εκεί σταμάτησαν τα ρολόγια τους, έχασαν την αίσθηση του χρόνου, ένιω­σαν ότι κάποιοι τους παρακολουθούν, τρομοκρατήθηκαν και τελικά προ­σπαθώντας να φύγουν έχασαν το δρό­μο τους και βρέθηκαν σε κάποια άλλη, τελείως άσχετη περιοχή, στην οποία κανείς ποτέ από το χωριό δεν κατά­λαβε πώς έφτασαν. Στο Γαύρο φυσι­κά έβγαιναν και νεράιδες που τις είχαν δει διάφοροι να χορεύουν.

Σκορτσινός
Στα ίδια πλαίσια με τις Κολλίνες κι­νείται και το κοντινό τους χωριό Σκορ­τσινός, τόσο από άποψη ποικιλίας, όσο και από άποψη ποσότητας θρύ­λων. Ένας μάλιστα από αυτούς είναι εξαιρετικός, έτσι καλό είναι να ξεκι­νήσουμε με αυτόν.
Ο θρύλος αφορά στο Χελμό, ένα μικρό κωνικό βουνό που βρίσκεται νό­τια του Σκορτσινού στις παρώρειές του μάλιστα, κατεβαίνοντας για Λα­κωνία, βρίσκουμε κάποιες πηγές του Ευρώτα.
Στον Χελμό έχουν αντιληφθεί πολ­λές φορές οι ντόπιοι να κόβουν βόλ­τες Άγνωστης Ταυτότητας Ιπτάμενα Αντικείμενα, τα γνωστά μας U.F.O., και μάλιστα από πολύ παλιά, σε βαθ­μό που πλέον η τοπική κοινωνία ψιθυ­ρίζει ότι το βουνό αποτελεί... βάση εξωγήινων, από την οποία οι άγνωστοι επισκέπτες φεύγουν για το διάστημα, αλλά και ότι από εκεί έχουν επικοινω­νία με άλλους εξωγήινους!
Την καταπληκτική αυτή πληροφο­ρία μου έδωσε ο κ. Ρ.Α., ντόπιος γέ­ροντας βοσκός, ο οποίος δεν παρέ­λειψε να μου περιγράψει και δικές τους εμπειρίες με παρόμοια φαινόμε­να:
Ήταν το 1939, όταν ο μάρτυρας πρωτοείδε 2 Α.Τ.Ι.Α. που έλαμπαν, να περνούν αστραπιαία από βορειοδυτι­κά προς τα νοτιοανατολικά πάνω από το λόφο «Μανιτάρι», που βρίσκεται ανατολικά του Σκορτσινού αλλά και το 1965, ο ίδιος μάρτυρας που βρι­σκόταν στη στάνη του στην τοποθεσία «Ασημόλακκα», στη νότια πλευρά του Χελμού, είδε να πετάει από πάνω του ένα μεταλλικό και στρογγυλό αντικεί­μενο, το οποίο έκανε τον τόπο από κά­τω του να λάμπει. Λίγο αργότερα, λέ­ει ο μάρτυρας, του επιτέθηκε πολεμι­κό αεροπλάνο κι αυτό έφυγε.
Να λοιπόν ένας τόπος που σίγου­ρα έχει πολλά να προσφέρει στους ερευνητές τέτοιων φαινομένων, αλλά και σε εμάς, μια και όπως έχουμε ξα­ναπεί, μάλλον το φαινόμενο των Α.Τ.Ι.Α. υπάγεται στη σύγχρονη λαο­γραφία μας.
Πάντως, όσο σκέφτομαι τα όσα συμβαίνουν εκεί κάτω στο Σκορτσινό, δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρα­σμό να κάνω κάποιους αναπόφευκτους συσχετισμούς με παρόμοιες αλλά μάλλον σημαντικότερες περι­πτώσεις, που ακούγονται συχνά-πυκνά σε όλη την περιφέρεια του γειτο­νικού - και πόσο μυστηριώδους -Ταΰγετου. Όπως, για παράδειγμα, τις ιστορίες που κυκλοφορούν σε κάποιο φαράγγι της Καρδαμύλης (Μεσση­νίας) ότι εμφανίζονται κάποιες μεγά­λες φωτεινές σφαίρες που το διασχί­ζουν με υψηλή ταχύτητα, τα «διαστη­μικά ζώα» όπως τα αποκαλούν οι ντό­πιοι, τα οποία σκοτώνουν - με έναν πο­λύ ιδιαίτερο τρόπο - ανθρώπους- ή για κάποια μονολιθικά κτίσματα κάπου κοντά στην περιοχή του καταφυγίου του Ορειβατικού Συλλόγου Σπάρτης, για τα οποία, επίσης, λέγεται ότι ήταν βάση εξωγήινων... και τόσα άλλα, που, όμως, δεν έχουν θέση σε αυτό το άρ­θρο.
Θα επιστρέψουμε λοιπόν στο Σκορτσινό, να δούμε και τις υπόλοιπες παραδόσεις του.
Πάλι στο Χελμό, πάνω στον οποίο οι ντόπιοι τοποθετούσαν το Αράκλωβο, οι ντόπιοι λένε ότι υπήρχαν υπό­γειες στοές, που χρησιμοποιούσαν οι πολιορκημένοι για να διαφεύγουν από τους εχθρούς τους και τους έκαναν επίθεση από έξω. Κάτω από το κάστρο μάλιστα λέγεται ότι υπήρχε χρυσός αργαλειός και χρυσή γουρούνα με γουρουνόπουλα, ενώ εκεί ψιθυρίζεται ότι κάποιοι βρήκαν χρυσά αντικείμενα και διάφορους θησαυρούς.
Και η τοποθεσία «Ασημόλακκα» του Χελμού, που είδαμε λίγο πριν, λέ­γεται ότι πήρε το όνομα της από έναν τσοπάνη που έβρασε το χώμα εκεί και έβγαλε ασήμι, ενώ υπάρχει και παρά­δοση ότι τα μεσάνυχτα έβγαινε στην Ασημόλακκα αράπης που έβοσκε τις λίρες του.
Ακόμα, λέγεται ότι θησαυρούς εί­χαν βρει και στην εκκλησία του Αγίου Βασιλείου, που βρίσκεται ανατολικά του χωριού, ενώ αράπης που εξαφα­νιζόταν κάθε φορά που τον πυροβο­λούσε κι έπειτα εμφανιζόταν πάλι εί­χε δει κάποιος χωρικός σε έναν γκρε­μό μεταξύ των χωριών Καλτεζές και Κολλίνες.
Οι κάτοικοι του Σκορτσινού μου μί­λησαν για διάφορους στοιχειωμένους τόπους του χωριού τους: νεράιδες έβγαιναν γενικά σε όλα τα ρέματα του χωριού, όπως στο ποτάμι «Κουτεριάνος», δίπλα στο χωριό"
  • στο «ρέμα Μουγκού», δυτικά του χωριού έβγαινε γουρούνα με 12 γου­ρουνόπουλα
  • στη θέση «Βαρδούκα», έξω από το χωριό, στα σύνορα της Αρκαδίας με τη Λακωνία, ο μακαρίτης ΓΙ. έβλεπε νεράιδες.
  • μέσα στο χωριό, στην τρύπα «Παλιοπήγαδο», έβγαινε μια γριά με ένα κουδούνι, κάτι που φόβιζε πολύ τον κ. Ν.Π., ο οποίος απέφευγε να περά­σει από κει.
Ακόμα, ανεμοξούρες είχαν δει στο λόφο «Μανιτάρι» και στη γνωστή μας «Ασημόλακκα».
Στο «Δίρρεμα», μια τοποθεσία λίγο πιο κάτω από τις πηγές του Ευρώτα, μια νεράιδα... ενοχλούσε κατά και­ρούς κάποιον παλαιό που συνήθιζε να κοιμάται με τα ζώα του εκεί. Τον συμ­βούλευσαν τότε να κόψει τη... ρώγα από το στήθος της, κάτι που έκανε και η νεράιδα εξαφανίστηκε!
Ολοκληρώνουμε με το Σκορτσινό, αλλά και με αυτό το άρθρο, αναφέ­ροντας μια σημαντική πληροφορία που βεβαιώνουν οι κάτοικοι: Παλιά , όταν προκαλούσαν οι νεράιδες τα πα­λικάρια του χωριού, (απ' ό,τι φαίνεται οι νεράιδες του Σκορτσινού ήταν προχωρημένες!) οι μανάδες τους τους έβαζαν στο ρούχο ένα φυλαχτό το οποίο αποτελούσαν:
  • η «ανανίδα», που ήταν κλωνάρι ενός φυτού
  • η «φολαρίδα», που ήταν αγκάθι μονόκλωνο και
  • «της κολοβής το αυγό», αυγό δη­λαδή της χελώνας.
Το φυλαχτό είχε αποτελέσματα απ' ό,τι φαίνεται, μια και οι νεράιδες στη θέα του το έβαζαν στα πόδια! (!!!)
Μ.Τ.

Ηλίας Ν. Δήμος – Ο πρώτος ηρωικός νεκρός των Κολλινών στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο - www.kalimera-arkadia.gr

Ηλίας Ν. Δήμος – Ο πρώτος ηρωικός νεκρός των Κολλινών στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Ένα εξαιρετικό άρθρο για τον Ηλία Δήμο, τον πρώτο ηρωικό νεκρό από τους Ναζί στις Κολλίνες, δημοσιεύει σήμερα το www.kalimera-arkadia.gr.
Αδερφός του αείμνηστου Ηλία είναι ο Διονύσης στο Σικάγο, που είναι πολύ δραστήριο μέλος της ΠΟΑ και πρόεδρος του Συλλόγου Κολλινιατών Σικάγου. Επίσης, πρώτος ανιψιός του Ηλία και Διονύση είναι ο γνωστός Δικηγόρος στην Τρίπολη, Νίκος Δελφάκης.
Διαβάστε το άρθρο...
«Εχουν περάσει 73 χρόνια από τότε που ο Ηλίας Ν. Δήμος, ένα πολύ ωραίο παλληκάρι,    γεμάτο με γιορτινά όνειρα και γλυκές προσδοκίες, έπεσε μαχόμενος ηρωϊκά στα αιματοβαμμένα χώματα της Κρήτης εναντίον των νέο-βάρβαρων Ναζί. Γεννήθηκε και ζούσε στο πολύ όμορφο χωριό Κολλίνες της Αρκαδίας, κι απολάμβανε την αγάπη και θαλπωρή της εξαίρετης και πολυμελούς οικογένειάς του, καθώς και την αγάπη των πολλών συγγενών, φίλων και συμπατριωτών του. Και συμμετείχε με ζωντάνια  στις κοινωνικές δραστηριότητες του χωριού, στις  γιορτές και τα πανηγύρια, και χαιρόταν τις καταπληκτικές ομορφιές της φύσης. Κι όλα χαμογελούσαν γύρω του και ένιωθε ευτυχισμένος σε ένα τέτοιο περιβάλλον κι έκανε πολλά σχέδια για το μέλλον!
Όμως, που να φαντασθεί  το απαίσιο παιχνίδι που έπαιζε όχι η μοίρα, αλλά το ελεεινό ναζιστικό καθεστώς με τον ιμπεριαλισμό του και την απάνθρωπη θηριωδία του με τόσα  εκατομμύρια αθώα θύματα. Και στην πρώτη του άνοιξη, στα 23 του χρόνια, ο Ηλίας ένιωσε, όπως όλοι οι Ελληνες, τη φρίκη της απρόκλητης και βάρβαρης επίθεσης εναντίον της Πατρίδας του. Και όντας πολύ ευαίσθητος στο πατριωτικό καθήκον ανταποκρίθηκε με ενθουσιασμό στο κάλεσμα της Πατρίδας και κατατάγηκε στο στρατό στην Τρίπολη.
 
Συγκλονιστική και αλησμόνητη η απάντηση που έδινε σε όσους τον συμβούλευαν αν μπορούσε ν’ αποφύγει τη στράτευση : «Με κάλεσε η Πατρίδα, κι αφού με κάλεσε η Πατρίδα, εγώ θα πάω»! Αυτή ήταν η λεβέντικη απάντησή του!  
Κι από εκεί, χωρίς ουσιαστική εκπαίδευση, τον έστειλαν στην Κρήτη να πολεμήσει εναντίον του εισβολέα, να προστατεύσει τα ιερά και όσια της Ελλάδας! Και στις 24 Μαϊου το 1941, στην Περιβόλα Χανίων, πολεμώντας ηρωϊκά, ένα ναζιστικό, βάρβαρο βόλι του έσβησε τα όνειρα, του μάτωσε τις προσδοκίες, του αφαίρεσε τη ζωή που μόνον ο Θεός χαρίζει. Κι ακολούθησε θρήνος κι οδυρμός στο λόχο του,  στο σπίτι του και στο χωριό για τον άδικο και άκαιρο χαμό του!
Όπως, επίσης, για εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνόπουλα που θυσίασαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν, την ίδια τη ζωή τους! Ο Ηλίας ήταν, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ο πρώτος νέος από τις Κολλίνες, ίσως και από την Αρκαδία που έπεσε στις επάλξεις της Πατρίδας. Και θα ταίριαζε, τουλάχιστον, μια αναμνηστική πλάκα στο χωριό του!  
Επίσης, δεν θα ήταν πρέπον να βρεθεί ποιός ήταν ο πρώτος Αρκάς που θυσιάστηκε στον ιερό βωμό της ελευθερίας της Πατρίδας στο Β’ ΠΠ;   
«Παρατηρητής»- www.kalimera-arkadia.gr

Δευτέρα 14 Ιουλίου 2014

Ο καπετάν Γιώτης Καλαμπόκας

Η ιστορία του καπετάν Γιώτη Καλαμπόκα προέρχεται από το βιβλίο του Αντ. Παπαγιαννόπουλου "Το χωριό μου" (σελ. 110-112) ως καταγραφή προφορικής παράδοσης του χωριού. Προτίμησα, ωστόσο, να την αποδώσω περισσότερο "δημοσιογραφικά" και συνοπτικά, παραλείποντας τις παρεκβάσεις που υπάρχουν στο αρχικό κείμενο και αποφεύγοντας -όσο γίνεται σε μια ιστορία που διασώθηκε προφορικά- την αφέλεια της προφορικής αφήγησης. Οι επανειλημμένες και σε τεράστιες αποστάσεις για τα δεδομένα και τους κινδύνους της εποχής μετακινήσεις των πρωταγωνιστών, μάλλον δημιουργούν αμφιβολίες για την αλήθεια της ιστορίας ως συνόλου. Είναι, πάντως, πιθανόν ο θρύλος του καπετάν Γιώτη Καλαμπόκα να έχει την αφετηρία του σε αληθινά γεγονότα που η κολλινιάτικη παράδοση τα εμπλούτισε ή και τα συνδύασε. 



Ήταν Απρίλης του 1810, ανήμερα το Πάσχα. Ο Αλίτζας, ο αγάς της Κάτω Κολλίνας, βγήκε από το κονάκι του και ξεκίνησε καβάλα στ' άλογό του να πάει, παρέα μ' ένα σύντροφό του, στον Κάμπο να δει τα χωράφια του και τα κοπάδια του. Λέγανε τάχα πως ήταν κι ο ίδιος κρυφός χριστιανός και γι' αυτό πόναγε τους χριστιανούς ραγιάδες. 

Φτάσανε στα χτήματά του και βρήκαν τους Έλληνες να γλεντάνε για το Πάσχα. Κάθισε κι ο αγάς μαζί τους. Έφαγε, ήπιε, χόρεψε. Όταν έφτασε το δείλι, φάνηκαν στον ουρανό βαριά σύννεφα. Δεν έβρεξε όμως. Mόνο ψιχάλισε και σε λίγο ξαστέρωσε και πάλι. Καβαλίκεψε ο αγάς το άλογό του και ξεκίνησαν για το Κατωχώρι. 

Το ποτάμι όμως είχε μεγάλη κατεβασιά, γιατί μακρύτερα είχε βρέξει δυνατά. Ξωπίσω τους ερχόταν, πηγαίνοντας κι αυτός στο χωριό, ένας ωραίος νέος Έλληνας, ο Γιώτης Καλαμπόκας που τους συμβούλεψε να περιμένουν να λιγοστέψει το νερό και να καλμάρει το ποτάμι, για να περάσουν. Όμως ο αγάς δεν έδωσε σημασία στα λόγια του και, καθώς ήταν ζαλισμένος απ' το κρασί, βάρεσε το άλογό του για να περάσει. Στη μέση του ποταμιού, το άλογό του διπλώθηκε σε κάποιο κλαδί κι ο αγάς έπεσε και τον πήρε το ορμητικό νερό. Χίμηξε τότε ο Γιώτης στα νερά και με κίνδυνο της ζωής του κατάφερε να πιάσει τον Αλίτζα και να τον βγάλει στην άλλη όχθη, ενώ ο συνοδός του έμεινε απέναντι, μη τολμώντας να περάσει. Ο Γιώτης ανέβασε τον αγά στο άλογό του, που είχε βγει κι αυτό απ' το νερό, και σε κακά χάλια τον μετέφερε στο χωριό. 

Την άλλη μέρα ο αγάς γύρεψε να του φέρουν τον άνθρωπο που τον έσωσε για να τον ευχαριστήσει και να τον ανταμείψει. Από κείνη την ημέρα ο Γιώτης κέρδισε την εκτίμηση του αγά κι άρχισε να μπαινοβγαίνει στο κονάκι του.

Ο αγάς είχε μια πολύ όμορφη κόρη, την Αϊσέ. Με τις συχνές επισκέψεις του Γιώτη στον αγά, δεν άργησε να φουντώσει ο έρωτας ανάμεσα στους δυο νέους κι αποφάσισαν να κλεφτούν, γιατί δε γινόταν η κόρη του αγά να γίνει χριστιανή και να παντρευτεί έναν ραγιά. Χώρια που, ακόμα κι αν ο καλόγνωμος αγάς συμφωνούσε, θα έβρισκε τον μπελά του απ' τον πασά της Τριπολιτσάς. Έτσι μια φθινοπωρινή νυχτιά, ο Γιώτης και η Αϊσέ εξαφανίστηκαν, παίρνοντας μαζί κι ένα πουγκί φλουριά του αγά. Περιπλανήθηκαν στη Ρούμελη και κατέληξαν στη Μολδοβλαχία, όπου η Αΐσέ βαφτίστηκε χριστιανή και παντρεύτηκαν. Εκεί εγκαταστάθηκαν, απέκτησαν παιδιά και προκόψανε.

Μετά όμως από κάμποσα χρόνια νοσταλγήσανε το Μοριά και παραμονές της Επανάστασης του 1821 ήρθαν στα Λαγκάδια της Γορτυνίας, όπου ο Γιώτης Καλαμπόκας εμφανίστηκε με το ψεύτικο όνομα Γιώτης Ασημακόπουλος.

Εν τω μεταξύ ο αγάς Αλίτζας είχε πληροφορηθεί ότι πρόκειται να ξεσπάσει επανάσταση των ραγιάδων. Πούλησε βιαστικά τα υπάρχοντά του κι έφυγε για την Πόλη.

Όταν ξέσπασε η Επανάσταση και οι Τούρκοι κλείστηκαν στις πόλεις και τα κάστρα, ο Γιώτης Καλαμπόκας πήρε την οικογένειά του κι ήρθε στις Κάτω Κολλίνες. Από εκεί πολέμησε τους Τούρκους ως αρχηγός των παλικαριών του χωριού. 

Μετά την απελευθέρωση, ο καπετάν Γιώτης, η γυναίκα του και τα πέντε παιδιά τους ζήσανε ευτυχισμένοι για μερικά χρόνια στο χωριό. Όμως τη Μαρία (την άλλοτε Αϊσέ) τη βασάνιζε ο καημός να δει τους γονείς της που τους είχε πικράνει με την εξαφάνισή της. 

Έτσι, ο Γιώτης ξεκίνησε μια μέρα και, με βάση τις πληροφορίες που είχε μαζέψει όλα αυτά τα χρόνια για την τύχη του αγά και της γυναίκας του, έφτασε στην Πόλη κι άρχισε να αναζητά τον αγά Αλίτζα από το Μοριά. Η παράδοση θέλει ο Γιώτης να ρώτησε τυχαία τον ίδιο τον αγά στο δρόμο αν γνωρίζει τον πεθερό του κι εκείνος να τον αναγνώρισε, να τον αγκάλιασε και να τον υποδέχτηκε στο σπίτι του. 

Μετά απ' αυτά, ο καπετάν Γιώτης Καλαμπόκας γύρισε στο Κατωχώρι, πούλησε το βιος του, πήρε την οικογένειά του και φύγανε για την Πόλη. Από τότε κανείς στις Κολλίνες δεν ξανάκουσε τίποτα γι' αυτούς...

Πρόταση για να τιμηθεί ο Ιάσονας Καλαμπόκας

Με επιστολή του προς το Δήμο Τρίπολης, την Κοινότητα Κολλινών,τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κολλινών και την Παναρκαδική Ομοσπονδία Ελλάδας ο Παναγιώτης Βέμμος προτείνει να τιμηθεί ο Ιάσονας Καλαμπόκας.
Στην επιστολή αναφέρει:
Στις 6 Σεπτεμβρίου συμπληρώνονται 70 χρόνια από την εκτέλεση του Ιάσονα Καλαμπόκα στη Χίο. Ενδεικτικά της πατριωτικής του δράσης σας επισυνάπτω αναφορές από το διαδίκτυο και το βιβλίο της Κούλας Ξηραδάκη «Κατοχικά»*. Τα σχόλια περιττεύουν.
Η Χίος έχει τιμήσει δεόντως τον Αρκάδα ήρωα με ανδριάντα, ονομασία δρόμου και αίθουσας στη βιβλιοθήκη «Κοραής» και με εκδηλώσεις.
Στο χωριό καταγωγής τους, τις Κολλίνες, αλλά και στην Αρκαδία, απ' όσο γνωρίζω, δεν έχει πραγματοποιηθεί κάποια τιμητική εκδήλωση μνήμης.
Με την συμπλήρωση των 70 χρόνων από τον μαρτυρικό θάνατο του και ιδιαίτερα στις δύσκολες μέρες που περνά η πατρίδα μας, το πατριωτικό αυτό σύμβολο οφείλουμε να το τιμήσουμε.
Με εκτίμηση
Παν. Βέμμος
* Πληκτρολογείστε το όνομα Ιάσων Καλαμπόκας στο διαδίκτυο και θα βρείτε πληροφορίες για την πατριωτική δράση και εκτέλεσή του από τους Γερμανούς.

Σάββατο 5 Ιουλίου 2014

Πελασγός

Γενάρχης των Πελασγών αναφέρεται ο Πελασγός. Με τ' όνομά του συνδέθηκαν πολυάριθμοι θρύλοι και παραδόσεις.
Σύμφωνα με μια απ' αυτές, ο Πελασγός ήταν ο πρώτος άνθρωπος που αναδύθηκε απ' τη γη κι έγινε έτσι γενάρχης των ανθρώπων. Στην Αρκαδία, όπου υπήρχε αυτή η παράδοση, πίστευαν ότι γιος του Πελασγού απ' τη νύμφη Κυλλήνη ή την Ωκεανίδα Μελιβοία, ήταν ο Λυκάονας, ο μυθικός βασιλιάς της Αρκαδίας. Αυτή ονομάστηκε στην αρχή Πελασγία, απ' το όνομα του γενάρχη της.
Ο Πελασγός αναφερόταν και ως ιδρυτής του Άργους της Πελοποννήσου, γιος του Αγήνορα και πατέρας της Λάρισας.
Ακόμα έλεγαν πως ήταν γιος του Ποσειδώνα και της νύμφης Λάρισας, αδελφός του Αχαιού και του Φθίου.
Άλλες παραδόσεις αναφέρουν ότι ήταν ο μυθικός γενάρχης των Πελασγών της Θεσσαλίας ή ότι ήταν γιος του Αιρέστορα κι εγγονός του Έκβασου, οικιστή της Παρρασίας, στην Αρκαδία.[1]
Χάρτης Πελασγών και Πελασγού.
Σύμφωνα με τον Παυσανία ήταν ο γενάρχης των βασιλέων της Αρκαδίας. Ήταν αυτός που δίδαξε στους Πελασγούς να φτιάχνουν καλύβες και να επεξεργάζονται τα δέρματα των ζώων για να τα φοράνε σαν ρούχα. Όπως μάλιστα αναφέρει βασίλεψε σε λαό που ζούσε σε καλύβες.

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Jump up Pausanias Perieg., Graeciae descriptio Book 8, chapter 1, section 4, line 1 [4] φασὶ δὲ Ἀρκάδες ὡς Πελασγὸς γένοιτο ἐν τῇ γῇ ταύτῃ πρῶτος. εἰκὸς δὲ ἔχει τοῦ λόγου καὶ ἄλλους ὁμοῦ τῷ Πελασγῷ μηδὲ αὐτὸν Πελασγὸν γενέσθαι μόνον: ποίων γὰρ ἂν καὶ ἦρχεν ὁ Πελασγὸς ἀνθρώπων; μεγέθει μέντοι καὶ κατὰ ἀλκὴν καὶ κάλλος προεἶχεν ὁ Πελασγὸς καὶ γνώμην ὑπὲρ τοὺς ἄλλους ἦν, καὶ τούτων ἕνεκα αἱρεθῆναί μοι δοκεῖ βασιλεύειν ὑπ' αὐτῶν. πεποίηται δὲ καὶ Ἀσίῳ τοιάδε ἐς αὐτόν: Ἀντίθεον δὲ Πελασγὸν ἐν ὑψικόμοισιν ὄρεσσι γαῖα μέλαιν' ἀνέδωκεν, ἵνα θνητῶν γένος εἴη. (Άσιος άγνωστη θέση) [5] Πελασγὸς δὲ βασιλεύσας τοῦτο μὲν ποιήσασθαι καλύβας ἐπενόησεν, ὡς μὴ ῥιγοῦν τε καὶ ὕεσθαι τοὺς ἀνθρώπους μηδὲ ὑπὸ τοῦ καύματος ταλαιπωρεῖν: τοῦτο δὲ τοὺς χιτῶνας τοὺς ἐκ τῶν δερμάτων τῶν οἰῶν, οἷς καὶ νῦν περί τε Εὔβοιαν ἔτι χρῶνται καὶ ἐν τῇ Φωκίδι ὁπόσοι βίου σπανίζουσιν, οὗτός ἐστιν ὁ ἐξευρών. καὶ δὴ καὶ τῶν φύλλων τὰ ἔτι χλωρὰ καὶ πόας τε καὶ ῥίζας οὐδὲ ἐδωδίμους, ἀλλὰ καὶ ὀλεθρίους ἐνίας σιτουμένους τοὺς ἀνθρώπους τούτων μὲν ἔπαυσεν ὁ Πελασγός: [6] ὁ δὲ τὸν καρπὸν τῶν δρυῶν οὔτι που πασῶν, ἀλλὰ τὰς βαλάνους τῆς φηγοῦ τροφὴν ἐξεῦρεν εἶναι. παρέμεινέ τε ἐνίοις ἐς τοσοῦτο ἀπὸ Πελασγοῦ τούτου ἡ δίαιτα, ὡς καὶ τὴν Πυθίαν, ἡνίκα Λακεδαιμονίοις γῆς τῆς Ἀρκάδων ἀπηγόρευεν ἅπτεσθαι, καὶ τάδε εἰπεῖν τὰ ἔπη: πολλοὶ ἐν Ἀρκαδίῃ βαλανηφάγοι ἄνδρες ἔασιν, οἵ σ' ἀποκωλύσουσιν: ἐγὼ δέ τοι οὔ τι μεγαίρω. Πελασγοῦ δὲ βασιλεύοντος γενέσθαι καὶ τῇ χώρᾳ Πελασγίαν φασὶν ὄνομα.Παυσανία Αρκαδικά

Ο Αρκάς και ο Λυκάων (μυθολογία ,μυθιστορία)

Ο Λυκάων της Αρκαδίας ήταν γιος του Πελασγού και της Μελίβοιας (ή της νύμφης Κυλλήνης), και υπήρξε ο πρώτος (μυθικός) βασιλιάς της Αρκαδίας. Ο Λυκάων με διάφορες γυναίκες απέκτησαν 50 γιούς. Ειδικότερα, ήταν πατέρας του Οινώτρου και της Καλλιστώς, της οποίας κατά μία εκδοχή ανέθρεψε τον γιο, τον Αρκά.
Ο Λυκάων αναφέρεται ως ικανότατος, ευσεβής και δίκαιος βασιλιάς, ενώ οι γιοί του ως επώνυμοι ήρωες και ιδρυτές πόλεων. Ωστόσο, αυτός και οι γιοί του ασέβησαν προς τονΔία όταν τους επισκέφθηκε, δίνοντάς του να φάει ανθρώπινο κρέας για να διαπιστώσουν την παντογνωσία του. Ο θεός έσπρωξε μακριά του το πιάτο με αηδία και είτε σκότωσε τον βασιλιά και τους γιούς του με τον κεραυνό του, είτε τους μεταμόρφωσε σε λύκους (Απολλόδωρος ΙΙΙ 8, Οβιδίου Μεταμορφώσεις I 198). Κάποιοι φθάνουν να πουν ότι ο Λυκάων έσφαξε και προσέφερε τον ίδιο τον γιο του, τον Νύκτιμο (Κλήμης ΑλεξανδρείαςΠροτρεπτικός ΙΙ 36, ΝόννοςΔιονυσ. XVIII 20, Αρνόβιος IV 24). Αλλά σύμφωνα με αντίθετη εκδοχή ο Νύκτιμος ήταν ο μόνος γιος που επέζησε και διαδέχθηκε τον πατέρα του στον θρόνο.
Κατά την παραλλαγή του Παυσανία (VIII 2), ο Λυκάων θυσίασε ένα βρέφος στον Δία επί του βωμού στο Λύκαιο όρος, και αμέσως μετά μεταμορφώθηκε σε λύκο. Αυτό συνδέεται με τον θρύλο ότι ένας άνθρωπος γινόταν λύκος κάθε χρόνο στην ετήσια θυσία προς τον Λύκαιο Δία, αλλά ξαναγινόταν άνθρωπος αν δεν έτρωγε ανθρώπινη σάρκα επί δέκα χρόνια. Ο μύθος έχει ερμηνευθεί ποικιλοτρόπως. Κατά τον Weizsäcker, ο Λυκάων αντιστοιχεί σε προελληνικό θεό στον οποίο προσφέρονταν ανθρωποθυσίες και ο οποίος έφερε προελληνικό όνομα παρόμοιο με του λύκου, από όπου και η ιστορία της μεταμορφώσεώς του σε λύκο. Η λατρεία του αντικαταστάθηκε από εκείνη του ελληνικού Διός και στη συνέχεια ο Λυκάων ήταν κάτι σαν κακό πνεύμα που είχε προσβάλει τη νέα θεότητα σερβίροντάς της ανθρώπινο κρέας. Ο Robertson Smith θεωρεί τις θυσίες προς τον Λύκαιο Δία στην Αρκαδία καννιβαλικές εορτές μιας φυλής που είχε τον λύκο ως τοτέμ της. Ο Usener κ.ά. ταυτίζουν τον Λυκάονα με τον Λύκαιο Δία ως θεό του φωτός, που σφάζει τον γιο του Νύκτιμο (το σκοτάδι της νύχτας) ή που τον διαδέχεται ο γιος του, μία μεταφορά για την αιώνια διαδοχή ημέρας και νύκτας.
Στον Λυκάονα αποδίδονται:
  • Η ίδρυση της αρχαιότερης πόλεως της Αρκαδίας
  • Ο πρώτος πολιτισμός της Αρκαδίας
  • Η αρχαιότερη αίρεση, αυτή του Λυκαίου Διός
Τον μύθο του Λυκάονα δραματοποίησε ο Ξενοκλής σε ομώνυμη τραγωδία του.
Οι 50 γιοί του Λυκάονα ήταν οι εξής:
Επίσης σαν γιοί του Λυκάονα αναφέρονται και οι :

Ο Αρκάς ή Αρκάδας ήταν πρόσωπο της ελληνικής μυθολογίαςεπώνυμος ήρωας της Αρκαδίας, γενάρχης των Αρκάδων και 3ος μυθικός βασιλιάς της Αρκαδίας.
Κατά τον Παυσανία, ήταν γιος και διάδοχος του Νύκτιμου, εγγονός του Λυκάονα και απόγονος του Πελασγού ονοματοδότης του λαού των Αρκάδων και της χώρας από Πελασγία σε Αρκαδία. Μητέρα του η νύμφη Καλλιστώ, γυναίκα του ήταν η Λεάνειρα ή κατα άλλους η νύμφη Ερατώ, και γιοί του ο Έλατος, ο Αφείδας, ο (νόθος) Αυτόλαος και ο Αζάν ονοματοδότης των Αζάνων. Ο Αρκάς ηγήθηκε των Πελασγών, οι οποίοι μετονομάστηκαν σε Αρκάδες. Όταν ο Αρκάς μπήκε στο ιερό του Λυκαίου Δία, οι Αρκάδες θέλησαν να τον σκοτώσουν, θεωρώντας την πράξη του βέβηλη. Ο Δίας όμως επενέβη και τον γλύτωσε. Στο τέλος της ζωής του ο Αρκάς μοίρασε τη γη της Αρκαδίας στους τρεις γιους του.[1].
Κατά την μυθολογία, πατέρας του ήταν ο Δίας και μητέρα του η νύμφη της Αρτέμιδος Καλλιστώ η οποία ήταν κόρη του Λυκάονα και την ερωτεύτηκε ο Δίας, καρπός αυτού του έρωτα ήταν ο Αρκάς. Κάποιες εκδοχές τον ήθελαν δίδυμο αδερφό του Πάνα. Κατά άλλους ο Πάνας γεννήθηκε από την ένωσή της Καλλιστώς με τον Ερμή. Σύμφωνα με το μύθο, ο Λυκάονας προσέφερε στους θεούς ως γεύμα τον εγγονό του, τον οποίον σφαγίασε. Ο Δίας όμωςανέστησε τον Αρκά. Πρόκειται για παρόμοια ιστορία με αυτή του Τάνταλου και του Πέλοπα. Η Άρτεμις μεταμόρφωσε την Καλλιστώ σε αρκούδα για να την τιμωρήσει για τη συνεύρεση της με το Δία. Όταν ο Αρκάς μεγάλωσε συνάντησε τη συγκεκριμένη αρκούδα και επιχείρησε να τη φονεύσει. Ο Δίας προκειμένου να αποφευχθεί η τραγωδία, μεταμόρφωσε τον Αρκά σε αρκουδάκι και στη συνέχεια μεταμόρφωσε μητέρα και γιο σε αστερισμούς: ηΜεγάλη Άρκτος είναι η Καλλιστώ και η Μικρή Άρκτος ο Αρκάς.

  • Εγκυκλοπαίδεια Μαλλιάρης-Παιδεία, Θεσσαλονίκη, 2005, τόμος 4.
  1. Jump up V. μετὰ δὲ Νύκτιμον ἀποθανόντα Ἀρκὰς ἐξεδέξατο ὁ Καλλιστοῦς τὴν ἀρχήν: καὶ τόν τε ἥμερον καρπὸν ἐσηγάγετο οὗτος παρὰ Τριπτολέμου καὶ τὴν ποίησιν ἐδίδαξε τοῦ ἄρτου καὶ ἐσθῆτα ὑφαίνεσθαι καὶ ἄλλα, τὰ ἐς ταλασίαν μαθὼν παρὰ Δρίστα. ἀπὸ τούτου δὲ βασιλεύσαντος Ἀρκαδία τε ἀντὶ Πελασγίας ἡ χώρα καὶ ἀντὶ Πελασγῶν Ἀρκάδες ἐκλήθησαν οἱ ἄνθρωποι. [2] συνοικῆσαι δὲ οὐ θνητῇ γυναικὶ αὐτόν, ἀλλὰ νύμφῃ Δρυάδι ἔλεγον: Δρυάδας γὰρ δὴ καὶ Ἐπιμηλιάδας, τὰς δὲ αὐτῶν ἐκάλουν Ναί̈δας, καὶ Ὁμήρῳ γε ἐν τοῖς ἔπεσι Ναί̈δων νυμφῶν μάλιστά ἐστι μνήμη. τὴν δὲ νύμφην ταύτην καλοῦσιν Ἐρατώ, καὶ ἐκ ταύτης φασὶν Ἀρκάδι Ἀζᾶνα καὶ Ἀφείδαντα γενέσθαι καὶ Ἔλατον: [3] ἐγεγόνει δὲ αὐτῷ πρότερον ἔτι Αὐτόλαος νόθος. τοῖς δὲ παισίν, ὡς ηὐξήθησαν, διένειμεν Ἀρκὰς τριχῇ τὴν χώραν,... Παυσανία Αρκαδικά